Podając swój adres e-mail i zapisując się na newsletter, wyraża Pan/Pani zgodę na otrzymywanie informacji o publikacjach Oficyny Wydawniczej SGH i przetwarzanie danych osobowych w tym celu. Zgodę można wycofać w dowolnym momencie, co nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano przed jej cofnięciem.
Zapraszamy
do naszej siedziby:
budynek SGH
al. Niepodległości 162
Tel: 780 039 374
Do dnia 30/04/2021
Księgarnia stacjonarna będzie nieczynna.
Za utrudnienia przepraszamy
Oficyna Wydawnicza SGH al. Niepodległości 162, p. 023 bud. główny SGH 02-554 Warszawa |
|
|
Wstęp
Włączanie się przedsiębiorstw w nurt współczesnej gospodarki światowej zdominowane zostało przez globalizację, ale przede wszystkim przez europeizację. W krajach, w których przez wiele lat stopa wzrostu była niższa niż przeciętna w gospodarce europejskiej, nowe uwarunkowania integracyjne stworzyły szanse zmniejszenia dysproporcji rozwojowych. Zróżnicowanie poziomu rozwoju gospodarczego poszczególnych państw europejskich motywowało do decyzji związanych z intensyfikacją rozwoju. Konsekwencją przemian w sferze realnej, które nastąpiły w ostatnim półwieczu, jest finansjeryzacja gospodarki. Aktualność tego tematu wynika z ciągłej zmienności uwarunkowań funkcjonowania światowego systemu finansowego, jego zawiłej architektury i występujących w nim turbulencji. Istotny aspekt przemian wiąże się z procesem globalizacji i jej uwarunkowaniami oddziałującymi na zachowania podmiotów funkcjonujących w gospodarce. Jak słusznie zwraca uwagę W. Szymański, realizacja i międzynarodowe przepływy nadwyżki ekonomicznej dokonują się, w coraz większym stopniu, za pośrednictwem spekulacyjnych inwestycji portfelowych, a nie inwestycji bezpośrednich. Dodatkowo, kraje o bardzo zróżnicowanej sytuacji ekonomicznej jako emitenci papierów skarbowych, konkurując o kapitał, często oferują warunki lokowania kapitału daleko odbiegające od normy, co zwiększa niestabilność sytemu finansowego. Globalna mobilność kapitału, która otwiera możliwości wyboru lokat na niespotykaną dotąd skalę, powoduje, że trudności i załamania w jednym miejscu na świecie przenoszą się jak wirus do jego innego zakątka. Nie ma jednej przyczyny zapoczątkowania finansjeryzacji i pogłębiania się tego zjawiska wraz z postępem globalizacji. Przesuwanie punktu ciężkości ze sfery produkcji do sfery finansów, tj. finansjeryzacja, wystąpiło w praktyce w różnym stopniu w gospodarce poszczególnych państw. Stało się metodą ożywienia i rozwoju gospodarki, a przede wszystkim podstawowym źródłem wzrostu. Pojawienie się nowych instytucji finansowych spowodowało znaczące zmiany instytucjonalne. Cechą charakterystyczną tych zmian był szybszy wzrost rentowności sektora finansowego na tle zyskowności sektora produkcji i handlu. Rozwojowi rynku kapitałowego towarzyszyło powstanie nowych produktów finansowych, w tym wtórnych papierów wartościowych, gwałtowne poszerzenie oferty kredytów i instrumentów finansowych, w coraz mniejszym stopniu zrozumiałe dla inwestorów. Inwestycje finansowe wypychały z rynku inwestycje w sferze realnej i generowały wyższe ryzyko. Kluczowym obszarem finansjeryzacji jest ekspansja długu. Rozwój gospodarki opartej na długu, wzrost znaczenia sektora finansowego w globalnej gospodarce są symptomami systemowych zmian związanych z finansjeryzacją. Dotyczy to zarówno długu publicznego, jak też w znacznej części gospodarstw domowych, ale też i zadłużenia przedsiębiorstw. Wprawdzie na wolnym rynku kapitał kieruje się zasadą maksymalizacji rentowności i względami bezpieczeństwa, ale pojawiające się na światowych rynkach perturbacje i powstający w ich wyniku chaos inwestycyjny uzmysławiają uczestnikom rynku finansowego, jak trudno go pozyskać. Jednocześnie następuje ograniczenie podaży bezpiecznych lokat kapitału. Skutki pojawiających się kryzysów gospodarczych odczuwa każdy sektor gospodarki. Kapitał stał się bowiem dobrem deficytowym, do którego dostęp jest utrudniony dla wielu krajów i wielu przedsiębiorstw. W niniejszej monografii przedstawiono aspekty i dylematy związane z finansjeryzacją, dotyczące w głównej mierze zadłużania się przedsiębiorstw poprzez emisję papierów dłużnych, a w szczególności obligacji przedsiębiorstw. Autorki zaakcentowały zatem zagadnienia z dziedziny finansów, lokowane zarówno blisko ekonomii, jak i zarządzania. Wykorzystały przy tym w wysokim stopniu nie tylko wiedzę teoretyczną, ale i osobiste doświadczenia praktyczne. Przedstawione zjawisko finansjeryzacji w aspekcie wykorzystania papierów dłużnych przez przedsiębiorstwa dotyczy zarówno Unii Europejskiej, jak i Polski. Analiza zawiera przyczyny zróżnicowania czynników wpływających na rozwój segmentu rynkowych instrumentów finansowych, w szczególności wykorzystania emisji dłużnych papierów wartościowych jako źródła finansowania przedsiębiorstw w poszczególnych krajach, i próbę pomiaru skutków finansjeryzacji w tym zakresie. Obiektywna ocena skutków finansjeryzacji może być utrudniona ze względu na brak spójnej metodologii. Szczególnie istotna jest trudność wyodrębnienia transakcji finansowych i niebezpieczeństwo podwójnego liczenia. Dlatego poddano analizie gospodarkę i przedsiębiorstwa funkcjonujące w Polsce i wybranych krajach Unii Europejskiej. Przedmiotem badań jest zjawisko finansjeryzacji oraz dłużne papiery wartościowe w finansowaniu przedsiębiorstw w Polsce i Unii Europejskiej. Jako metodę badawczą zastosowano metodę analizy i krytyki piśmiennictwa oraz metody statystyczne. Celem niniejszej monografii jest analiza wpływu finansjeryzacji na gospodarkę i finansowanie przedsiębiorstw w Polsce oraz wybranych krajach Unii Europejskiej, a także przedstawienie regulacji prawnych wprowadzonych w 2015 r. dotyczących obligacji korporacyjnych i ich wpływu na rozwój tej formy finansowania przedsiębiorstw w Polsce. W szczególności cele to: identyfikacja wpływu finansjeryzacji na sposób i skalę finansowania przedsiębiorstw poprzez wykorzystywanie papierów dłużnych na tle wzrostu sektora finansowego,
|