Podając swój adres e-mail i zapisując się na newsletter, wyraża Pan/Pani zgodę na otrzymywanie informacji o publikacjach Oficyny Wydawniczej SGH i przetwarzanie danych osobowych w tym celu. Zgodę można wycofać w dowolnym momencie, co nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano przed jej cofnięciem.
Zapraszamy
do naszej siedziby:
budynek SGH
al. Niepodległości 162
Tel: 780 039 374
Oficyna Wydawnicza SGH al. Niepodległości 162, p. 023 bud. główny SGH 02-554 Warszawa |
|
|
Wstęp
WSTĘP Konstrukcja systemu finansowego jednostek samorządu terytorialnego (JST) determinuje sprawność jego działania oraz wyznacza możliwości rozwojowe. System taki powinien uwzględniać zarówno odpowiednio przypisane źródła dochodów własnych, jak i prawidłowo oszacowane potrzeby wydatkowe oraz transfery wyrównujące. Publikacja skupia się na stronie dochodowej JST, a głównym tematem jest potencjał dochodowy tych jednostek. W często spotykanym ujęciu potencjał ten odpowiada zdolności jednostki do pozyskiwania dochodów własnych w celu finansowania usług publicznych. W opracowaniu dokonano rozróżnienia trzech różnych rodzajów potencjału dochodowego JST, co jest uzasadnione odmiennymi celami, do jakich potencjał ten może być wykorzystywany. Wielkość samorządowego potencjału dochodowego zależy od wielu czynników, z których część jest niezależna od organów JST. W publikacji przedstawiono wielkość potencjału dochodowego różnych rodzajów jednostek, w ujęciu nominalnym i w przeliczeniu na jednego mieszkańca w latach 2010-2018. Podjęto też próbę zidentyfikowania czynników zewnętrznych mających wpływ na wielkość tego potencjału. Publikacja odwołuje się do wyników badań statutowych prowadzonych w Kolegium Zarządzania i Finansów SGH w latach 2018-2019 . W trakcie badań opracowano bazę danych, obejmującą dochody JST, z podziałem na różne ich kategorie. Bazę sporządzono, opierając się na danych publikowanych przez Ministerstwo Finansów, zarówno w formie zagregowanej, jak i na podstawie baz danych obejmujących sprawozdania jednostkowe JST. Korzystano przede wszystkim ze sprawozdań Rb-27S (Sprawozdanie z wykonania planu dochodów budżetowych samorządowej jednostki budżetowej/jednostki samorządu terytorialnego) oraz Rb-PDP (Sprawozdanie z wykonania planu dochodów podatkowych gminy/miasta na prawach powiatu). Wykorzystano także dane Głównego Urzędu Statystycznego pochodzące z Banku Danych Lokalnych. Opracowanie składa się z dziewięciu rozdziałów. Pierwszy z nich ma charakter wprowadzający - przybliżono w nim pojęcie samorządu terytorialnego, opisano jego reaktywację w Polsce w roku 1990 i dalsze reformy systemowe, ukazano rolę, jaką samorząd terytorialny odgrywa w systemie finansów publicznych. Na końcu tego rozdziału scharakteryzowano formy organizacyjne podsektora samorządowego. W rozdziale drugim przedstawiono akty prawne regulujące system finansowy JST oraz różne kryteria klasyfikacji dochodów samorządowych. Trzeci zaś rozdział poświęcono zmianom, jakie zachodziły w systemie dochodów JST od roku 1990. Kolejne trzy rozdziały charakteryzują dochody JST - jest to punkt wyjścia do dalszych analiz. Dużo miejsca poświęcono szczególnie dochodom własnym jednostek samorządowych, identyfikowanych często z ich potencjałem dochodowym. W rozdziale siódmym dokonano przeglądu literatury traktującej o potencjale dochodowym. Analiza publikacji zagranicznych, głównie amerykańskich, umożliwia wskazanie najważniejszych elementów tego potencjału, a także sposobów jego pomiaru. Przedstawiono również sposoby ujęcia różnych rodzajów potencjałów JST spotykanych w opracowaniach polskojęzycznych. Ósmy rozdział prezentuje trójwymiarowe podejście do potencjału dochodowego w Polsce, wraz z uzasadnieniem dokonania takiego rozróżnienia. W ostatnim rozdziale zawarto wyniki przeprowadzanych obliczeń. W zakończeniu podsumowano prowadzone badania. |