STUDIA Z POLITYKI PUBLICZNEJ 3(27)2020

Wstęp

Zapraszam do lektury "Studiów z Polityki Publicznej" nr 3/2020. Do wyboru mamy dość zróżnicowane teksty zarówno pod względem analizowanych tematów, jak i perspektywy czasowej, z której podejmowane są w nich zagadnienia. Część autorów analizuje względnie bieżące zjawiska, nadając im znaczenia, które są możliwe do dostrzeżenia w krótkim okresie. Inni autorzy analizują zjawiska czy tendencje w różnych obszarach polityki z dłuższej perspektywy czasowej.

Mógłby ktoś zapytać, dlaczego nie mamy tekstów o pandemii, której różne fazy przeżywaliśmy i wciąż przeżywamy. Rzeczywiście warto byłoby już takie zamieszczać. Świat akademicki wymaga jednak dłuższego oddechu i perspektywy, jakkolwiek w krajach Zachodu ukazują się już dojrzałe publikacje akademickie na ten temat.

Natomiast to zadaniem ekspertów, doradców jest szybkie reagowanie. I oni reagują w różnego typu publikacjach, w tym w mediach. Warto również dodać, że w polskim przypadku nie jest zbyt łatwo analizować zagadnienia i problemy wynikające z pandemii. Otóż różne podmioty, zwłaszcza publiczne, podejmując działania, często nie dbają o to, aby odpowiednio dogłębnie ukazać założenia, na bazie których są one inicjowane, ich racje, ryzyka itp. Również ośrodki grantodawcze nie reagują odpowiednio szybko i nie udostępniają instytucjom badawczym odpowiednich funduszy umożliwiających przeprowadzenie badań. W konsekwencji działania są podejmowane i kontynuowane w sytuacji braku odpowiednio silnego zaplecza w postaci wiedzy i danych, które ukazują dynamikę zjawisk zachodzących w otoczeniu czy wstępne rezultaty inicjowanych działań.

Powracam jednak do bieżącego numeru. Do powyższego wymiaru, w szerokim rozumieniu, można zaliczyć tekst Emilii Piotrowskiej. Analizuje on bowiem istotne elementy polityki zdrowia. Jest to polityka, przed którą stanęły szczególne wyzwania w dobie pandemii. Autorka wskazuje na mechanizmy partycypacji w kształtowaniu tej polityki w Polsce. Używa sformułowania "koszmar partycypacji" i wysuwa daleko idący wniosek: "cały polski system ochrony zdrowia nie służy dobrze interesom pacjentów z powodu niedoborów organizacyjnych, finansowych i personalnych".

W sytuacji pandemii i zagrożenia jej dalszym rozprzestrzenianiem się istotnego znaczenia nabiera sprawność instytucji publicznych. Dotyczy tego tekst Marioli Grzebyk. Omawia ona metody oceny potencjału instytucjonalnego w jednostkach publicznych. Artykuł Pauliny Legutko-Kobus i Macieja J. Nowaka dotyczy problematyki z tego samego obszaru. Autorzy analizują (nie) sprawność władz publicznych,  ale w sferze polityki zagospodarowania przestrzeni. Za przykład wzięli dziedzinę rewitalizacji. Ich zdaniem niesprawność "przejawia się w braku umiejętności, woli i determinacji do kształtowania i ochrony ładu przestrzennego". Znajduje to wyraz m.in. w: niewłaściwym lub niepełnym zdiagnozowaniu problemów z tej dziedziny, braku woli do właściwego reagowania na zdiagnozowane problemy, braku aktywnej współpracy z interesariuszami itp.

Sprawnością kolejnego typu instytucji publicznych zajęli się również Anna Janowska i Radosław Malik. Pokazują, jak muzea wykorzystują cyfrowe instrumenty udostępniania zasobów. Okazuje się, że przebiega to w ograniczonym zakresie. W tej tematyce pozostaje tekst Dmytro Osiichuka i Pawła Wnuczaka. Autorzy analizują mechanizmy zarządzania wartościami wytwarzanymi w publicznych instytucjach kultury. Pokazują, jak można określić/oszacować wartość dóbr kultury.

Z kolei Monika Strupiechowska podjęła się trudnego zadania analizy zmian w wybranych sferach polityki publicznej, które zostały zaplanowane pod wpływem zdarzeń w Kościele katolickim, związanych ze zjawiskami pedofilii. Wskazuje na działania publiczne, społeczne, które mają na celu walkę z tym zjawiskiem.

Z zakresu problematyki międzynarodowej proponujemy tekst Gerarda McCanna na temat ewolucji w polityce państw europejskich wobec ich byłych kolonii, w tym w ich polityce rozwojowej w Afryce. Autor analizuje procesy związane z układami stowarzyszeniowymi (porozumienia z Jaunde i Lomé), a także ich zmierzch, który bywa określany jako "neokolonializm".

Andrzej Zybała

Wstęp

Gerard McCann

The rise and fall of associationism: The Yaoundé and Lomé conventions

Powstanie i upadek układów stowarzyszeniowych. Konwencje z Jaunde i Lomé

Anna Anetta Janowska, Radosław Malik

Digitization in museums: Between a fashionable trend and market awareness

Cyfryzacja w muzeach: między modą a świadomością rynkową

Emilia Piotrowska

Udział organizacji pacjentów w kształtowaniu polityki ochrony zdrowia w Polsce - "koszmar partycypacji" czy remedium na "deficyt demokracji"?

Participation of patient organizations in shaping the healthcare policy in Poland: "the nightmare of participation" or a remedy for the "democratic deficit"?

Monika Strupiechowska

Zmiany polityki publicznej jako efekt paniki moralnej wokół przypadków pedofilii wśród duchownych w Polsce

Changes in public policy as a result of the moral panic around the paedophilia cases among the Polish clergy

Mariola Grzebyk

Doskonalenie potencjału instytucjonalnego w jednostkach publicznych na przykładzie urzędów gmin miejskich województwa podkarpackiego

Improving the institutional potential in public units based on the example of municipal offices of Podkarpackie Voivodeship

Dmytro Osiichuk, Paweł Wnuczak

Aplikacja koncepcji zarządzania wartością VBM w publicznych instytucjach kultury

Application of the concept of Value-Based Management in public cultural institutions

Paulina Legutko-Kobus, Maciej J. Nowak

Niesprawność władz publicznych w świetle prawno-przestrzennych i partycypacyjnych narzędzi rewitalizacji

Inefficiency of public authorities in the light of legal, spatial, and participatory urban regeneration tools