Podając swój adres e-mail i zapisując się na newsletter, wyraża Pan/Pani zgodę na otrzymywanie informacji o publikacjach Oficyny Wydawniczej SGH i przetwarzanie danych osobowych w tym celu. Zgodę można wycofać w dowolnym momencie, co nie wpływa na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano przed jej cofnięciem.
Zapraszamy
do naszej siedziby:
budynek SGH
al. Niepodległości 162
Tel: 780 039 374
Do dnia 30/04/2021
Księgarnia stacjonarna będzie nieczynna.
Za utrudnienia przepraszamy
Oficyna Wydawnicza SGH al. Niepodległości 162, p. 023 bud. główny SGH 02-554 Warszawa |
|
|
Wstęp
Problematyka zrównoważonego rozwoju już od wielu lat należy do najczęściej poruszanych kwestii zarówno na poziomie międzynarodowym, jak i krajowym czy lokalnym. Organizacje międzynarodowe i rządy poszczególnych państw podejmują wysiłki m.in. na rzecz wdrażania reguł i zasad dotyczących ochrony środowiska oraz inicjatyw i przedsięwzięć proekologicznych. Często działania takie zaburzają dotychczasowy model funkcjonowania gospodarki i wymuszają konieczność dokonywania stosownych korekt w prowadzonej polityce. Wymiernym tego przykładem jest wygaszanie najbardziej trujących gałęzi przemysłu i nacisk na pozyskiwanie czystej energii. Stąd też potencjalne zmiany w strukturze gospodarki danego kraju nie powinny zaskakiwać, a być oczekiwaną zmianą. Tymczasem wiele z procesów dostosowawczych do zasad zrównoważonego rozwoju napotyka silny opór nie tylko organizacji związkowych, ale również społeczny, spowodowany głównie widmem utraty pracy i bezpieczeństwa ekonomicznego. Czy zatem bankructwa i upadłości przedsiębiorstw, które są przecież naturalnym zjawiskiem w gospodarce, a które mogą wynikać z bezpośrednich rozstrzygnięć politycznych decydentów, mogą mieć negatywne konsekwencje dla zrównoważonego rozwoju lub samego postrzegania tej idei? Problem ten jest nie tylko bardzo złożony, ale również niezwykle trudny do zbadania, zwłaszcza gdy nakładają się na niego jeszcze kryzysy gospodarcze czy finansowe, a ostatnio jednostkowe wydarzenia (określane "czarnym łabędziem") w postaci pandemii koronawirusa i choroby COVID-19. W takich sytuacjach dotychczasowe procesy restrukturyzacyjne przedsiębiorstw, które z zasady ukierunkowane są na długotrwałą poprawę przede wszystkim sytuacji ekonomiczno-finansowej podmiotów gospodarczych, a tym samym uchronienie ich przed możliwym bankructwem, nabierają zupełnie innego charakteru. Państwa bowiem zmuszone są podejmować natychmiastowe działania zaradcze i opracowywać programy wsparcia dla przedsiębiorstw najbardziej dotkniętych nieprzewidywanymi wcześniej czynnikami i zjawiskami. Można powiedzieć, że podmioty gospodarcze, które restrukturyzowały się głównie z powodu problemów ekonomicznych i rynkowych, dodatkowo znajdują się w sytuacji zagrożenia dla funkcjonowania całych branż czy sektorów. W takich przypadkach kwestie dostosowywania się czy wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju odchodzą na dalszy plan, a zarządzający skupiają się na przetrwaniu przedsiębiorstw. Czy jednak ta przewrotność nie jest wynikiem ułomności systemu instytucjonalnego i przekonania menedżerów o ich większej odpowiedzialności za funkcjonowanie, finansowanie lub ratowanie firm niż za działania z szeroko rozumianego obszaru ekologicznego i społecznego? Głównym celem monografii jest przedstawienie wybranych aspektów procesów restrukturyzacyjnych, upadłościowych, ale też finansowania i działalności podmiotów w kontekście zrównoważonego rozwoju. Autorzy poszczególnych rozdziałów uwypuklili ponadto własne cele szczegółowe, ukierunkowane na prowadzone przez nich badania. Monografia składa się z ośmiu rozdziałów. W pierwszym rozdziale autorstwa Pawła Deca i Piotra Masiukiewicza opisano wybrane aspekty zrównoważonego rozwoju oraz odpowiedzialności menedżerów za środowisko i utrzymanie działalności przedsiębiorstwa. Zbadano również postrzeganie przez menedżerów funkcjonowania przedsiębiorstw według zasad zrównoważonego rozwoju. Przeprowadzone wywiady na grupie polskich i portugalskich respondentów uwidoczniły pewne różnice w badanym obszarze. W rozdziale drugim Paweł Dec i Piotr Masiukiewicz poruszają problematykę systemu instytucjonalnego wsparcia restrukturyzacji przedsiębiorstw. Wymienione zostały cele restrukturyzacji w odniesieniu do zrównoważonego rozwoju oraz dokonano charakterystyki podstawowych aspektów regulacji i podmiotów zaangażowanych w proces wsparcia dla przedsiębiorców. Zaprezentowano również drugą część badań dotyczących opinii menedżerów z Polski i Portugalii na temat funkcjonowania krajowych przepisów w tym zakresie. Autorki trzeciego rozdziału Anna Grygiel-Tomaszewska i Jolanta Turek poddały analizie społeczną odpowiedzialność emitentów papierów wartościowych jako sygnał wczesnego ostrzegania przed bankructwem lub upadłością przedsiębiorstwa. Omówiono kluczowe cechy i przyczyny bankructwa oraz upadłości, a także możliwości ich predykcji. Wyjaśniona została istota kryteriów ESG (environmental, social i governance) w działalności przedsiębiorstw. Aleksander Werner w czwartym rozdziale opisał pomoc państwa dla przedsiębiorstw w obecnej sytuacji występowania pandemii koronawirusa. Dokonał przeglądu unijnych regulacji w tym zakresie, a także przedstawił polskie programy określonego wsparcia dla przedsiębiorców. Następny rozdział, autorstwa Agnieszki Cenkier, dotyczy przesłanek oraz skutków finansowych wykorzystywania kapitału obcego w przedsiębiorstwach. W tym celu przeprowadzono badania empiryczne na grupie spółek wchodzących w skład Giełdowego Indeksu Produkcji. Przeanalizowano również ryzyko finansowe i operacyjne badanych podmiotów. Natomiast w rozdziale szóstym Jacek Grzywacz i Ewa Jagodzińska-Komar zajęli się kwestią wykorzystywania leasingu w polityce finansowej małych i średnich przedsiębiorstw. Szczegółowo został scharakteryzowany rynek leasingu w Polsce oraz uwidoczniono procesy cyfryzacyjne w tym obszarze. Dodatkowo wskazano na potencjalne kierunki rozwoju usług leasingowych i ich wykorzystanie w ramach zrównoważonego rozwoju. W rozdziale siódmym Izabela Rudzka zbadała procesy restrukturyzacyjne w jeszcze szerszym kontekście, na przykładzie obszaru mieszkaniowego w Izraelu. Wskazała, że mogą być one elementem samoregulujących się procesów zrównoważonego rozwoju. Przeanalizowano w związku z tym niektóre programy restrukturyzacji mieszkalnictwa w Izraelu. Ostatni rozdział, autorstwa Hanny Sokół, dotyczy problemu zrównoważonej energetyki wobec wyzwań zrównoważonego rozwoju. Scharakteryzowane zostały główne cele w obszarze efektów zrównoważonej energetyki oraz poddano analizie takie obszary jak produkcja i zużycie energii, a także energochłonność produktu krajowego brutto czy kwestie emisji dwutlenku węgla. Wyjaśniono, jak zmiany polityki energetycznej wpływają na funkcjonowanie podmiotów gospodarczych. Przedstawione w monografii teksty są wynikiem prac autorów w ramach prowadzonych w Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie w Szkole Głównej Handlowej badań statutowych pt. Przedsiębiorstwo wobec zrównoważonego rozwoju, zadanie badawcze: Restrukturyzacja i bankructwa przedsiębiorstw a wymogi zrównoważonego rozwoju. Autorzy poszczególnych rozdziałów zaprezentowali własne, różne ujęcia omawianych tematów, a niektóre z nich będą kontynuowane i poszerzane w kolejnych latach, tym bardziej, że negatywne konsekwencje pandemii koronawirusa oddziałują na wiele obszarów życia człowieka i funkcjonowanie przedsiębiorstw. Wpływ jej na przyrodę oraz środowisko będzie oceniany w dłuższej perspektywie, ale już teraz w wielu krajach widać pozytywne aspekty ograniczania działalności niektórych sektorów i gałęzi przemysłu oraz praktycznie wstrzymania ruchu turystycznego. Powstanie niniejszej monografii nie byłoby możliwe bez intensywnej pracy autorów, a także życzliwego wsparcia za strony prorektora SGH, Pana Profesora Romana Sobieckiego oraz dziekana Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie, Pana Profesora Gabriela Główki, za co składam serdeczne podziękowania. Paweł Dec
|